Wpływ zanieczyszczonego powietrza na rozprzestrzenianie się chorób wirusowych
Dowiedz się jak zanieczyszczenie środowiska wpływa na rozwój chorób wirusowych.
Lekarze konsekwentnie zwracają uwagę na zagrożenie dla zdrowia ludzkiego, jakie niosą cząstki stałe (PM) rozproszone w powietrzu. Według danych przekazanych przez Światową Organizację Zdrowia (WHO), z powodu nasycenia powietrza różnego rodzaju drobno rozproszonymi zanieczyszczeniami umiera każdego roku koło 7 milionów ludzi. Takie cząsteczki wnikają głęboko do płuc i układu sercowo-naczyniowego człowieka, prowadząc w ten sposób do rozwoju szeregu poważnych chorób. Wyniki ostatnich badań przeprowadzonych przez włoskich naukowców wykazały, że poziom stężenia pyłu zawieszonego w powietrzu wpływa również na szybkość przenoszenia się chorób wirusowych. Zdaniem naukowców, im więcej zanieczyszczeń zawiera powietrze tym większe jest prawdopodobieństwo rozprzestrzeniania się chorób zakaźnych. Taki wniosek zawiera raport przedstawiony przez badaczy z Uniwersytetu Bolońskiego, Uniwersytetu Bari Aldo Moro, Uniwersytetu w Trieście i Włoskiego Towarzystwa Medycyny Środowiskowej. Naukowcy zbadali kanały przenoszenia infekcji wirusowych w różnych regionach Włoch w latach 2010, 2016, 2018 i 2020 i odkryli korelację między częstością występowania, a poziomem zanieczyszczenia powietrza cząsteczkami stałymi P10 i PM2,5. Uzyskane dane pozwoliły naukowcom stwierdzić, że przenoszenie się choroby COVID-19 zależy również od stopnia zanieczyszczenia powietrza. Wyniki badań mają fundamentalne znaczenie w realizacji działań mających na celu zapobieganie rozprzestrzenianie się chorób wirusowych, a także wskazują na szczególną rolę systemów wentylacyjnych wyposażonych w filtry napływu powietrza. Ta kwestia jest dziś szczególnie istotna dla polskich miast, w których stężenie pyłu zawieszonego oraz różnych zanieczyszczeń w powietrzu często przekracza normy europejskie.
Więcej zanieczyszczeń - więcej chorób wirusowych.
Powszechnie wiadomo, że pyły zawieszone w atmosferze działają jako nośnik wielu zanieczyszczeń chemicznych i biologicznych, w tym wirusów. Wirusy „przyczepiają się” (w procesie koagulacji) do cząstek stałych i/lub płynnych, zdolnych do pozostawienia w atmosferze przez godziny, dni lub tygodnie, które mogą się rozprzestrzeniać i być przenoszone nawet na duże odległości. Cząstki atmosferyczne, oprócz tego, że są nośnikiem, stanowią podłoże, które pozwala wirusowi pozostać w powietrzu w warunkach życiowych przez określony czas, rzędu godzin lub dni. Szybkość inaktywacji wirusów w pyle zawieszonym w atmosferze zależy od warunków środowiskowych: podczas gdy wzrost temperatury i promieniowania słonecznego pozytywnie wpływa na szybkość inaktywacji wirusa, wysoka wilgotność względna może sprzyjać jego szybszemu rozprzestrzenianiu się.
Dlatego wszystkie wdrażane środki bezpieczeństwa opracowane przez organy opieki zdrowotnej mają na celu zapobieganie transmisji tymi kanałami. Zanieczyszczone powietrze zawiera zwiększoną liczbę cząstek stałych PM10 (<10 µm) i PM2,5 (<2,5 µm). Średnia wielkość wirusów wynosi około 0,1 µm. Taka różnica w wielkości pozwala patogenom przylegać do drobnych cząstek pyłu i przebywać w powietrzu przez wiele godzin i dni podróżując z powietrzem na duże odległości. W takim stanie wirusy mogą pozostać przy życiu przez długi czas.
Włoscy naukowcy przeanalizowali dane badaczy, którzy pracowali nad rozprzestrzenianiem się chorób wirusowych w ciągu ostatnich 10 lat i odkryli bezpośredni związek między przenoszeniem infekcji wirusowych, a poziomem nasycenia powietrza drobno rozproszonymi zanieczyszczeniami. W związku z tym w 2010 roku specjaliści stwierdzili korelację między liczbą zachorowań na ptasią grypę, a stężeniem pyłu zawieszonego PM10 i PM2,5 w powietrzu. Z powodu azjatyckich burz pyłowych patogeny mogły podróżować na duże odległości. W 2016 roku naukowcy udowodnili, że syncytialny wirus oddechowy (RSV), który wywołuje u dzieci zapalenie płuc, wraz z cząstkami kurzu wnikał głęboko do płuc. Szybkość przenoszenia zakażenia korelowała ze stężeniem pyłu zawieszonego PM10 i PM2,5.
W 2017 roku odkryto, że w 21 miastach w Chinach w latach 2013-2014 istniał związek pomiędzy zachorowaniem na odrę, a stężeniem pyłu PM2,5. Wyniki badań wykazały, że zwiększone stężenie PM2,5 w 10 μg / m3 sprzyjało wzrostowi w zachorowaniu na odrę. Wreszcie, niedawno w 2020 roku oficjalnie potwierdzono, że jednym z głównych czynników przenoszenia wirusa w Lanzhou w Chinach jest zanieczyszczone powietrze.
Mając do dyspozycji wyniki powyższych badań, naukowcy postanowili zidentyfikować korelację między poziomem zanieczyszczenia powietrza, a transmisją COVID-19 we Włoszech. W tym celu badacze przeanalizowali uzyskane z regionalnych organów ochrony środowiska w całym kraju dane o stężeniach pyłu PM10. Uzyskane dane pozwoliły na określenie okresów czasu, w których poziom PM10 w poszczególnych regionach przekroczył ustalony w UE próg 50 μg/m³ i porównanie tych wyników z danymi statystycznymi dotyczącymi liczby zachorowań, także z uwzględnieniem okresu inkubacji. W rezultacie naukowcy odkryli bezpośrednią korelację między przekroczeniem progowych poziomów stężenia PM10, a liczbą przypadków zakażenia koronawirusem.
Dostępne rozwiązania problemów
W jaki sposób przeciwdziałać zagrożeniu? Jak złagodzić negatywny wpływ pyłu zawieszonego w powietrzu na zdrowie ludzi? Rozwiązanie tego problemu polega z jednej strony na stworzeniu odpowiednich warunków do obniżenia poziomu zanieczyszczenia powietrza, a z drugiej na minimalizacji jego wpływu na organizm człowieka. Oczywiście zmiana i wpływanie na poziom pyłu PM10 i PM2,5 w powietrzu jest dość trudne, dlatego główne środki ostrożności obejmują ograniczenie przebywania osób na świeżym powietrzu w czasie suchej i wietrznej pogody, stosowanie środków ochrony indywidualnej w okresach nadmiernego zanieczyszczenia powietrza pyłem (maski ochronne, respiratory itp.), a także zapobieganie dostawaniu się cząstek stałych do pomieszczeń.
Ponieważ ludzie spędzają większość czasu w pomieszczeniach, stan ich zdrowia w dużej mierze zależy od jakości otaczającego ich powietrza. W celu zmniejszenia koncentracji drobno rozproszonych zanieczyszczeń w pomieszczeniach, specjaliści zalecają ograniczenie do minimum odkurzania różnych dywanów i wykładzin w domu, jak najczęściej wycieranie kurzu oraz zamiatanie pomieszczeń na mokro, jak również stosowanie prawidłowo zaprojektowanego systemu wymuszonej wentylacji i filtracji powietrza. Takie systemy zapewniają dopływ świeżego powietrza do pomieszczeń, jednocześnie usuwając kurz i zanieczyszczenia. Systemy te mogą być wyposażone w filtry o różnych klasach oczyszczania, takich jak filtracja zgrubna (klasy G4), dokładna (klasa F5… F9) oraz wysokosprawna (klasa H10… H14).
Filtry zgrubne pozwalają na usuwanie dużych cząstek stałych o wymiarach powyżej 10 μm. Mogą to być drobne włosy, popiół, duże cząsteczki kurzu, owady, puchowe pióra, duże pyłki roślin itp. Dokładne filtry filtrujące są w stanie usunąć cząsteczki o średnicy powyżej 1 μm, które mogą mieć postać pyłu (w tym drobno rozproszony pył) cienkich włosków, średnich i dużych pyłków roślin, zarodników, pleśni, grzybów oraz bakterii. Filtry takie są optymalnym rozwiązaniem zapobiegającym przedostawaniu się do pomieszczeń cząstek PM10 i częściowo PM2,5, które mogą stanowić zagrożenie dla zdrowia ludzi nie tylko jako prekursory różnych chorób, ale także jako nosiciele różnych organizmów patogennych. Wysokowydajne filtry cząstek stałych (HEPA) pozwalają na usuwanie najdrobniejszych cząstek stałych o wielkości powyżej 0,01 μm z napływającego powietrza. Takie filtry nie pozwolą przedostać się do pomieszczeń drobnego, silnie alergizującego pyłu PM2,5, zarodników grzybów i najdrobniejszych pyłków, niebezpiecznych wirusów i bakterii, a także cząstek smogu. Ze względu na zdolność do usuwania różnych mikroorganizmów patogennych, filtry HEPA są szeroko stosowane w placówkach służby zdrowia. Dziś z powodzeniem wykonują swoją pracę polegającą na oczyszczaniu dopływającego i odpływającego powietrza oraz usuwaniu czynników chorobotwórczych wirusów w szpitalach chorób zakaźnych na całym świecie.
Vents od ponad 25 lat produkuje szeroką gamę urządzeń wentylacyjnych do obiektów o różnym przeznaczeniu, od mieszkań i prywatnych rezydencji po wielkogabarytowe obiekty przemysłowe i centra handlowe.
Każda centrala wentylacyjna z odzyskiem ciepła firmy Vents jest standardowo wyposażona w filtry powietrza. W zależności od przeznaczenia obiektu i potrzeb klienta można dostosować odpowiednią klasę filtracji w urządzeniu lub dołożyć kolejny stopień filtracji o wyższej skuteczności. Dzięki zastosowaniu drobnych i wysokowydajnych filtrów powietrza, urządzenia wentylacyjne VENTS sprawdziły się jako doskonały wybór dla wielu obiektów, w których wymagana jest wysoka czystość nawiewanego powietrza.
Szczególną uwagę należy zwrócić na wentylację w pomieszczeniach
W związku z pandemią COVID-19 REHVA, Federacja Europejskich Stowarzyszeń Ogrzewnictwa, Wentylacji i Klimatyzacji, opublikowała przewodnik dotyczący obsługi i korzystania z usług budowlanych na obszarach dotkniętych epidemią koronawirusa. W niniejszym przewodniku przedstawiono najbardziej efektywne praktyki zapobiegania przenoszeniu SARS-CoV-2 przez systemy grzewcze, wodociągowe i wentylacyjne zidentyfikowane na dzień dzisiejszy. Ten dokument jest uzupełnieniem przewodnika WHO dla pracodawców i instytucji edukacyjnych i dotyczy budynków komercyjnych i publicznych.
Jak podkreśla jeden z autorów przewodnika, Jarek Kurnitski, Przewodniczący Komitetu Technologiczno-Badawczego REHVA, profesor Politechniki w Tallinie, „W zakresie tego dokumentu transmisja powietrzna przez małe cząstki (<5 mikronów) pozostaje w powietrzu przez wiele godzin i może być transportowany na duże odległości”. Takie cząsteczki powstają podczas kaszlu, kichania i mówienia oraz w przeciwieństwie do większych kropelek nie osiadają od razu na powierzchniach i tym samym pozostają w powietrzu. Dlatego wentylacja jest ważnym narzędziem do usuwania znacznej ilości takich cząstek z pomieszczeń.
Autorzy poradnika twierdzą, że ryzyko zarażenia COVID-19 jest zwiększone w przeludnionych i słabo wentylowanych pomieszczeniach. Cząsteczki koronawirusa mają rozmiar 80–160 nm i pozostają aktywne w standardowych warunkach do trzech godzin w powietrzu w pomieszczeniach oraz do dwóch lub trzech dni na powierzchniach różnych obiektów. W związku z tym profesjonaliści zalecają włączanie systemów wentylacyjnych na dwie godziny przed rozpoczęciem dnia roboczego i niewyłączanie ich bezpośrednio po jego zakończeniu w lokalach o przeznaczeniu komercyjnym. Jeszcze lepiej jest pozostawić wentylację 24 godziny na dobę, 7 dni w tygodniu ze zmniejszoną wydajnością poza godzinami pracy. Systemy wymuszonej wentylacji w toaletach w regionach z aktywną transmisją COVID-19 muszą działać 24 godziny na dobę, a technicy utrzymania ruchu muszą regularnie sprawdzać podciśnienie powietrza w systemach wentylacyjnych. W związku z tym nie zaleca się otwierania okien w toaletach, w których jest uruchomiona wentylacja mechaniczna, ponieważ może to doprowadzić do cofania się powietrza do innych pomieszczeń. Innym zaleceniem jest niestosowanie trybu recyrkulacji powietrza, ponieważ cząsteczki wirusów, które przedostały się przez kanały powrotne scentralizowanych urządzeń wentylacyjnych, mogą ponownie dostać się do budynku. W wystąpienia choroby klapy recyrkulacji muszą być zamykane za pomocą systemu sterowania lub ręcznie. Systemy zdecentralizowane wykorzystujące lokalną recyrkulację, należy również wyłączać, gdy tylko jest to możliwe.
Czyste, świeże powietrze jest warunkiem koniecznym utrzymania zdrowia ludzkiego. Jest to tym ważniejsze podczas wybuchów wirusowych chorób zakaźnych, co potwierdzają wyniki badań naukowców. Niestety w dzisiejszych czasach nie zawsze można liczyć na czyste powietrze atmosferyczne. Niemniej jednak każdy z nas ma możliwość jak najlepszego zabezpieczenia się przed wpływem cząstek stałych i oddychania czystym powietrzem. Na zewnątrz przyda się w tym celu środki ochrony indywidualnej, a wewnątrz można zastosować systemy wentylacyjne wyposażone w filtry powietrza oraz dobierając odpowiedni tryb wentylacji.
Już dziś zadbaj o zdrowie swoje i członków rodziny, instalując odpowiednią wentylację wymuszoną i wysokosprawny system filtracji powietrza. Vents z przyjemnością zaoferuje Ci najlepsze możliwe rozwiązania!
